نسخه های بی کیفیت از برندهای جهانی

این تفاوت‌ها نه‌تنها در عملکرد، بلکه در طول عمر و امکانات خودرو نیز خود را نشان داده‌اند.

در پی آزادسازی واردات خودرو به ایران، برندهای مطرحی همچون تویوتا، مزدا و فولکس‌واگن مجدداً وارد بازار شدند. با این حال، بسیاری از محصولات وارداتی برخلاف انتظار، از کیفیتی پایین‌تر نسبت به مدل‌های جهانی برخوردارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این تفاوت کیفیت، عمدتاً به دلیل تولید این خودروها در چین و تحت لیسانس برندهای اصلی است. در این گزارش، به بررسی عملکرد شرکت‌هایی مانند FAW و GAC، نمونه‌هایی از خودروهای وارداتی کم‌کیفیت، و راهکارهایی برای بهبود شرایط واردات پرداخته‌ایم.

بازار ایران؛ قربانی واردات خودروهای ظاهراً برند

با توجه به تحریم‌ها و محدودیت‌های شدید تجاری، شرکت‌های واردکننده ایرانی بیشتر به سراغ مدل‌هایی می‌روند که در کشور چین تولید می‌شوند. این نسخه‌ها که مخصوص بازارهای محدود یا در حال توسعه طراحی شده‌اند، معمولاً از نظر امکانات، ایمنی و حتی پایداری فنی، ضعیف‌تر از مدل‌هایی هستند که در ژاپن، کره یا کشورهای اروپایی تولید می‌شوند.

برای مثال، خودرویی مانند VW Sagitar که توسط FAW برای بازار چین ساخته می‌شود، از لحاظ طراحی، کیفیت مونتاژ و تجهیزات داخلی، تفاوت زیادی با مدل Jetta فولکس‌واگن دارد که در بازار اروپا عرضه می‌شود. چنین تفاوت‌هایی، مصرف‌کننده ایرانی را در عمل با خودرویی متفاوت از تصور اولیه روبه‌رو می‌کند.

تویوتا Levin؛ وقتی کیفیت ژاپنی، چینی می‌شود!

یکی از خودروهایی که با استقبال اولیه در بازار ایران روبرو شد، Toyota Levin بود. این خودرو که توسط شرکت FAW-Toyota در چین تولید می‌شود، در ظاهر همان DNA تویوتای معروف را دارد، اما در عمل تفاوت‌های زیادی با نسخه‌هایی چون Corolla ژاپنی دارد. طراحی این خودرو بر پایه کاهش هزینه‌ها و استفاده از قطعات اقتصادی‌تر شکل گرفته و همین موضوع باعث شده تا کیفیت کلی آن تحت‌الشعاع قرار گیرد. در اصل Toyota Levin همان Corolla ژاپنی است که عقیم شده است!

از جمله نقاط ضعف قابل‌توجه در Levin می‌توان به کیفیت پایین مواد داخلی، سیستم تعلیق نسبتاً ضعیف، عملکرد نه‌چندان مطلوب در سرعت‌های بالا و همچنین حذف برخی آپشن‌های ایمنی اشاره کرد. بسیاری از مصرف‌کنندگان ایرانی پس از خرید این مدل، متوجه تفاوت آشکار میان ظاهر "تویوتا بودن" و کیفیت واقعی آن شده‌اند.

GAC و برندهای ناشناخته در لباس برندهای معروف

شرکت چینی GAC نیز از دیگر تولیدکنندگان بزرگ در این حوزه است که در قالب همکاری با برندهایی مانند Toyota، Honda و Fiat اقدام به تولید مدل‌هایی خاص برای بازار چین کرده است. یکی از نمونه‌های آن، Toyota Yaris L است که در چین توسط GAC-Toyota ساخته می‌شود. این خودرو، گرچه نام Yaris را یدک می‌کشد، اما به‌مراتب از نظر فناوری، کیفیت ساخت و ایمنی در سطحی پایین‌تر از مدل جهانی آن قرار دارد.

Yaris L از موتورهای ساده‌تر، بدنه‌ای سبک‌تر و کیفیت رنگ و متریال پایین‌تری نسبت به Yaris ژاپنی برخوردار است. همچنین برخی آپشن‌های رفاهی و ایمنی مهم نیز در این مدل حذف شده‌اند تا بتواند با قیمتی پایین‌تر وارد بازار چین شود. این نسخه نیز اخیراً وارد بازار ایران شده و نظرات منفی مشابهی را در پی داشته است.

FAW و GAC؛ کارخانه‌هایی با دو چهره

شرکت‌هایی مانند FAW و GAC با بهره‌گیری از همکاری برندهای معتبر جهانی، تلاش می‌کنند سهمی از بازار داخلی و خارجی را به خود اختصاص دهند. اما واقعیت این است که بسیاری از تولیدات آن‌ها با هدف قیمت‌گذاری اقتصادی برای مصرف‌کننده چینی طراحی می‌شوند. به همین دلیل، کیفیت کلی محصولاتشان با آنچه از برندهای اصلی در کشورهای توسعه‌یافته می‌شناسیم، تفاوت محسوسی دارد.این شرکت‌ها اغلب از قطعات محلی ارزان‌قیمت‌تر استفاده می‌کنند، طراحی ساده‌تری برای محصولات خود در نظر می‌گیرند و به دلیل نبود الزام به رعایت استانداردهای سخت‌گیرانه جهانی، نظارت بر خط تولید نیز کمتر است. همین عوامل دست‌به‌دست هم داده تا خودروهایی تولید شوند که صرفاً نام برند معروف را دارند اما در عمل، از کیفیت واقعی آن برند بی‌بهره‌اند.

چه باید کرد؟

برای جلوگیری از تکرار تجربه‌های ناخوشایند خریداران در مواجهه با خودروهای کم‌کیفیت وارداتی، ضروری است که سیاست‌گذاران و نهادهای نظارتی، اقدامات مشخص و هدفمندی را در دستور کار قرار دهند. یکی از مهم‌ترین راهکارها، شفاف‌سازی منشأ تولید هر خودرو وارداتی است. این موضوع می‌تواند از طریق درج اطلاعات دقیق درباره محل تولید خودرو در اسناد رسمی همچون کارت گارانتی و مدارک ترخیص گمرکی اجرایی شود. مصرف‌کننده باید بداند خودرویی که خریداری می‌کند، دقیقاً در کدام کارخانه و تحت چه نظارتی تولید شده است.در کنار آن، باید واردات نسخه‌هایی از خودروها که به‌طور خاص برای بازارهای داخلی چین با کیفیت اقتصادی‌تر تولید شده‌اند، ممنوع شود. این نسخه‌ها معمولاً به دلیل کاهش هزینه تولید، فاقد بسیاری از استانداردهای جهانی در زمینه ایمنی، دوام، و کیفیت مواد اولیه هستند و در بلندمدت رضایت مشتریان را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.همچنین نقش سازمان ملی استاندارد در این زمینه بسیار حیاتی است. این نهاد باید با نظارتی فراگیر و دقیق، اصالت و کیفیت خودروهای وارداتی را بررسی کرده و بر اساس معیارهای بین‌المللی، اجازه ورود تنها به مدل‌هایی بدهد که با استانداردهای واقعی برند مادر مطابقت دارند. این کنترل می‌تواند شامل بررسی آزمایشگاهی، تطابق مشخصات فنی با نمونه‌های جهانی، و ارزیابی عملکرد خودرو در شرایط محیطی ایران باشد.

نهایتاً، انتشار یک فهرست شفاف و رسمی از مدل‌های مجاز برای واردات که در آن کشور تولیدکننده، کارخانه سازنده، و نسخه دقیق خودرو مشخص شده باشد، می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر خریداران و واردکنندگان کمک شایانی کند. چنین فهرستی نه‌تنها از بروز سردرگمی در بازار جلوگیری می‌کند، بلکه راه را بر ورود خودروهای تقلبی یا دارای استاندارد پایین نیز خواهد بست.خودرویی که "تویوتا"، "فولکس‌واگن" یا "مزدا" بر آن حک شده، الزاماً همان کیفیتی را ندارد که در ذهن ما نقش بسته است. کشور تولیدکننده و سطح نظارت بر فرآیند تولید، دو عامل مهمی هستند که مستقیماً روی کیفیت نهایی خودرو اثر می‌گذارند. درحالی‌که برندهای بزرگ تلاش می‌کنند در بازار چین بومی‌سازی کنند، نباید فراموش کرد که بازار ایران نیازمند محصولاتی با استانداردهای جهانی است، نه نمونه‌های ارزان‌قیمت بازار شرق آسیا. خریداران، مسئولان واردات و نهادهای نظارتی باید هوشمندانه‌تر عمل کنند تا تجربه تلخ خرید خودروهای "شبه‌جهانی" بار دیگر تکرار نشود.